Yeşilüzümlü Dastar ve Kuzugöbeği Mantar Festivali

Makrofunguslar çeşitli doğal ortamlarda yetişen yenen, yenmez ve zehirli olarak bilinen mantarlardır. Yenen mantarlar ülkemizde özellikle sonbahar ve ilkbaharda yetişen, güzel lezzetleri ve medikal özellikleri ile aranan, toplanıp yenen, bazen kültürde yetiştirilen, yurtiçi ve yurtdışı satışı ile ticareti yapılan türlerdir. Yenmez türler, zehirli olmayan, ancak sert, odunsu özelliği, hoş olmayan tadı ve kokusu nedeniyle yenmeyen türlerdir.

Zehirli türler ise; yapısında taşıdığı çeşitli kimyasal maddelerle zehirli olan, zehirlenmelere, hatta ölümlere yol açan türlerdir. Floristik açıdan oldukça zengin olan ülkemizin bu zenginliğe paralel olarak makrofunguslar yönünden de zengin olduğu bilinmektedir. Sonbahar ve ilkbahar yağmurlarından sonra özellikle çam ormanlarında çok çeşitli türde makrofungusların yetiştiği, yenen türlerin yörede yaşayan insanlar tarafından yemeklik veya ticari amaçla değerlendirildiği görülmektedir.

Ayrıca zehirli türlerin mantarların bilinçsiz olarak tüketilmesi sonucu çeşitli zehirlenmelere yol açtığı, odun tahripçisi türlerin de odun ve keresteyi çürüterek önemli ekonomik kayıplara neden olduğu bir gerçektir. Makrofunguslar yönünden oldukça zengin olan bölgemizdeki mantarların belirlenmesine yönelik çalışmalar hem biyolojik zenginliklerimizin ortaya çıkarılmasına, hem de makrofungusların yöresel olarak tanınmasına ve bu şekilde yenir özellikte olanlardan yararlanılmasına, zehirli olanlardan korunulmasına önemli katkılar sağlayacaktır.

Ayrıca yöre halkının ihraç potansiyeli olan mantarları tanımasını sağlamak, bölge için oldukça önemli ekonomik bir kazançtır.

Fethiye’de denizi arkanıza alıp , çam ormanlarının içine dalar, kıvrım kıvrım yollardan yavaş yavaş tırmanır, 25 km sonra bir tepeyi aşınca geniş bir ovaya tepeden bakıyor bulursunuz kendinizi. Göz kamaştıran renkleriyle ova boyunca biraz daha ilerleyiniz. Üzüm bağları, badem, incir ağaçları içine serpiştirilmiş evler, bahçeli evler, bahçelerinde huzur, dinginlik, sakinlik . Ova’nın ortasında durunuz; bir yamaçta bir köy: İncirköy, diğer yamaçta bir beldemiz: Yeşilüzümlü; bir elmanın iki yarısı; yüreğini gökyüzüne açmış, kollarını iki yana kocaman açmış, sizi sarmak için bekler gibi .

İncirköy ve Yeşilüzümlü’nün eteklerinde, paylaştıkları  üzüm bahçeleri, zeytinlikler, incir bahçeleri; arpa, buğday, yulaf, yonca ekili uçsuz bucaksız bir ovamız var. İncirköy ve Yeşilüzümlü, kuş uçumu 4 km karşı karşıya, sabah güneşinde, akşam karanlığında, gecelerin yıldız aydınlığında birbirlerine el sallarlar, aynı huzuru paylaşırlar .

Yirmi dakika gibi kısacık bir sürede, Fethiye’den, denizden, 500 – 600 metre yukarılara tırmanıverdiniz; yaylaların serinliği yüzünüzde, yüreğinizde, içinizde. Kış aylarında 1500 civarında yaşayanıyla İncirköy, 3500 civarında yaşayanıyla Yeşilüzümlü, sakinliğin bekçiliğini yapar , yaz aylarında ise bir o kadar da konukları olur .

Tepelerde antik kentimiz Kadyanda, Yeşilüzümlü , Kadyanda’nın eteklerinde çam ormanı ile çevrilmiş bir beldemiz . Yüzyıllar , binyıllar Anadolumuz’da ne kültürler yaşadı , bize , bugüne ne yaşamlar taşıdılar . Kadyanda , Yeşilüzümlü’ye 6 km’de bir Likya kentimiz . Birçok yapılarıyla hala capcanlı . Yeşilüzümlü’de çok az bir zaman geçirince , Yeşilüzümlüler’in hoşgörülerinin , konukseverliklerinin , Likyalılar’dan bugüne taşınageldiğini hissedersiniz . Yerli yabancı konuklar Kadyanda’ya günübirlik gezilerinde tarih içerisinde bir yolculuk yaptıktan , uzun uzun yürüdükten sonra , Yeşilüzümlü’de kent meydanında soluklanırlar .

Yeşilüzümlü’nün önceki adı , Üzümlü . Yüzyıllardır ovayı süsleyen üzüm bahçelerinin cömert kokusunu ve  tadını taşımaktaydı  Üzümlü adı . Yeşilüzümlü adı ile üzüm bahçelerinin cömert rengine, beldeyi kucaklıyan bütün ekolojinin,  ovaların, ormanların rengi de eklenmiş oldu .

Yeşilüzümlü’nün adı son üç yılda, Uluslararası Yeşilüzümlü ve Yöresi Kuzugöbeği Festivali ile daha çok duyuldu. Yeşilüzümlü, dar sokaklar arasında tarihe küçük bir yolculuk yapmak; “dastar” denilen  dokuma dükkanlarını  gezmek, dokuma dükkanlarında , yüzlerinde yılların silemediği güleç yüzleriyle yaşlı bir ninenin kimbilir hangi düşleri, yaşamın gizemlerini, sevgilerini, aşklarını, acılarını, sevinçlerini  tek tek dastarlara örüşünü yakalamak;  yaşamın buruk tadını ağzınıza doldurup çalkalayıp çalkalayıp içinizde yüreğinizin kimyasıyla burukluğun sevince ve coşkuya dönüştüğü Yeşilüzümlü şarabını tatmak isteyenlerin uğrak yeri olmuştur.